“डॉक्टर, माझे डोळे निरोगी राहावे म्हणून मी काय काय खावे?” हा प्रश्न मला अनेकदा माझे पेशंट विचारतात.

म्हणून मी विचार केला की मी एक ब्लॉग लिहीन ज्यामध्ये डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी सर्वोत्तम असणारे खाद्य पदार्थ कोणते याचे तपशीलवार वर्णन करीन.

आपले डोळे निरोगी ठेवण्यासाठी पोषक आणि अँटीऑक्सिडंट्स समृद्ध असलेल्या निरोगी खाद्यपदार्थांची यादी आपल्या माहितीकरीता देत आहे.

1. हिरव्या भाज्या

पालक, मेथी, चवळी, लाल माठ, कोशिंबिरीसाठी वापरण्यात येणारा पाला किंवा स्थानिक पातळीवर उपलब्ध असलेल्या कोणत्याही हिरव्या पालेभाजी यामध्ये नैसर्गिक जीवनसत्व असतात.

हिरव्या पालेभाज्यांमध्ये ल्यूटिन (Lutein) आणि झेक्सॅन्थिन (Zeaxanthin) नावाचे प्रथिने जास्त प्रमाणात असतात जे डोळ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर आहेत. तसेच, हिरव्या पालेभाज्यांमध्ये अँटीऑक्सिडंट्स मोठ्या प्रमाणात असते जे आपले डोळे मुक्त मूलगामी नुकसानापासून वाचवतात. हिरव्या पालेभाज्यांमध्ये विटामिन A, C, K, फोलेट (Folate) आणि लोह (Iron) आणि कॅल्शियम सारख्या खनिजांमध्ये देखील समृद्ध विपुलप्रमाणात आहेत.

2. मासे

बहुतेक माशांच्या जातींमध्ये ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडस (omega 3 fatty acids) तसेच विटामिन आणि मिनरल्स असतात. हे आवश्यक फॅटी ऍसिडस आपल्या डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त असतात, आणि ते आपल्या डोळ्यांच्या नाजूक ऊतकांच्या निरोगी कार्यास प्रोत्साहन देतात, नुकसान दुरुस्त करतात आणि वयाशी संबंधित मॅक्युलर डीजनरेशन (age-related macular degeneration) टाळतात.

बहुतेक मासे विटामिन A, D, E आणि K समृद्ध असतात. निरोगी दृष्टी राखण्यासाठी आणि डोळे कोरडे होण्यापासून रोखण्यासाठी ही जीवनसत्त्वे आवश्यक आहेत.

3. ड्राय फ्रुट्स

बदाम, अक्रोड, जर्दाळू, काजू इत्यादी केवळ स्वादिष्ट नाहीत, ते परिणामकारक पोषक घटकांनी भरलेले असतात. जवळजवळ सर्व ड्रायफ्रूट्स विटामिन A आणि E मध्ये समृद्ध असतात आणि त्यात अँटीऑक्सिडंट्सची उच्च सांद्रता असते जी आपले डोळे वयाशी संबंधित नुकसानापासून वाचवते.

बदाम, शेंगदाणे आणि सूर्यफूल बियाणे यामध्ये अपवादात्मकपणे भरपूर ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडस (omega 3 fatty acids) आणि विटामिन E असतात जे आपली दृष्टी सुधारण्यास मदत करतात.

4. अंडी

अंड्यामध्ये आश्चर्यकारक घटक उपलब्ध असातात!

अंडी फक्त विटामिन A, D, B 6 आणि B 12 मध्ये समृद्ध नसतात, तर त्यात ल्यूटिन आणि झेक्सॅन्थिनचे प्रमाण भरपूर असते. एवढेच काय, अंडी देखील ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडस (omega 3 fatty acids) ने भरलेली असतात.

अंड्यांचा वापण अन्नपदार्थात अनेक वेळा केला जातो.आपले डोळे निरोगी आणि चमकदार ठेवण्यासाठी आवश्यक असलेल्या सर्व चांगल्या गोष्टी अंड्यामध्ये असतात.

5.शेंगा

किडनी बीन्स( फरसबी), ब्लॅक बीन्स (काळे वाटाणे), मटार आणि मसूर हे बायोफ्लेव्होनॉइड्स (bioflavinoids) आणि झिंकचे चांगले स्रोत आहेत.

झिंक(Zinc) रेटिनाचे संरक्षण करण्यास आणि मॅक्युलर डीजनरेशन आणि मोतीबिंदू होण्याचा धोका कमी करण्यास मदत करते. झिंक डोळ्यांचे प्रकाशापासून होणाऱ्या नुकसानापासून संरक्षण करण्यास मदत करते.

6. अंबाडी बियाणे (Flax seeds)

अंबाडीचे बी आणि फ्लेक्ससीड तेल आपल्या डोळ्यांसाठी चांगले आहेत कारण त्यामध्ये अल्फा-लिनोलेनिक ऍसिड (alpha-linolenic acid), चे उच्च स्तर असतात, एक महत्वाचे ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडस (omega 3 fatty acids) जे आपल्या डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी सर्वोत्तम आहे.

अंबाडीचे बियाणे शाकाहारी लोकांसाठी माशांचा उत्तम पर्याय आहे. अंबाडीच्या बिया बारीक करा आणि त्यांना सॅलडवर शिंपडा किंवा त्यांना दुधात मिसळा आणि प्या!

7. सिट्रस फळे आणि बेरी

विटामिन C चे उपचार गुणधर्म सर्वांना माहित आहेत. याला डोळे अपवाद नाहीत. संत्रा, द्राक्षफळ आणि मोसंबी सारख्या मधुर लिंबूवर्गीय फळांचा वापर करा आणि शरीर आणि डोळे याना अत्यावश्यक विटामिन सी चा आवश्यक पुरवठा करा.

इतर फळे, जसे की पीच, बेरी, लाल शिमला मिर्ची आणि टोमॅटो देखील विटामिन C ने भरलेले असतात, ज्यामुळे दृष्टी चांगली राहण्यास मदत होते.

8. गाजर

गाजर सुंदर, स्वादिष्ट आणि विटामिन A (Vitamin A)आणि बीटा कॅरोटीन (beta-carotene) मध्ये समृद्ध आहेत.

डोळ्यातील रासायनिक प्रक्रिया “व्हिज्युअल सायकल” म्हणून ओळखले जाते जे आपल्या रेटिनाला प्रकाश शोषण्यास मदत करते. या व्हिज्युअल सायकल साठी विटामिन A अत्यावश्यक आहे. म्हणूनच, विटामिन A दृष्टीसाठी एक महत्त्वपूर्ण पोषक आहे. तसेच, विटामिन A डोळ्यांचा कोरडेपणा टाळते आणि आपल्या डोळ्यांना एक निरोगी चमक देते.

बीटा कॅरोटीन (Beta carotene) एक अँटिऑक्सिडेंट आहे जे गाजरांना नारंगी-लाल रंग देते. हे एक आवश्यक पोषक देखील आहे, जे डिटॉक्सिफिकेशन मध्ये मदत करते आणि शरीर ते विटामिन A मध्ये रूपांतरित करते.

‘गाजर’ हे निरोगी डोळ्यांसाठी सुपरफूड आहे!

9. ब्रोकोली

ब्रोकोली हे अँटीऑक्सिडंट्स आणि विटामिन Aचा समृद्ध स्रोत आहे. दृष्टीसाठी विटामिन A अतिशय महत्त्वपूर्ण आहे.

ब्रोकोली वाफवून घ्या किंवा ते फक्त सॅलडमध्ये कच्चे ठेवा, त्यामुळे तुमच्या डोळ्यांना विटामिन A शोषून घेण्याकरता त्यांची जीवनसत्त्वे शाबूत तशीच राहतील.

10. रताळे

रताळे / गोड बटाटे बीटा-कॅरोटीनमध्ये समृद्ध असतात, हा एक अँटिऑक्सिडेंट जो डोळ्यांच्या आहे आरोग्यामध्ये महत्वाची भूमिका बजावतो.

शरीर त्याला व्हिटॅमिन ए मध्ये रूपांतरित करते, जे केवळ दृष्टीसाठी महत्वाचे नाही, ते आपल्या डोळ्यांची इन्फेक्शन पासून बचाव करते.

तर मित्रांनो, तुम्ही आपली जीवनशैली जाणताच. तुम्ही आणि तुमचे कुटुंबीय यांनी खाण्यापिण्याच्या जीवन शैलीत थोडेसे बदल करून वरील पदार्थांना आपल्या आहारात समाविष्ट केले तर ते आपल्या आणि आपल्या कुटुंबियांच्या आरोग्याकरिता वरदान ठरतील.

देवाने आणि निसर्गाने दिलेली दृष्टी कायमची अबाधित राखण्यासाठी अवश्य प्रयत्न करा.

तुम्हाला काही प्रश्न असल्यास, खाली मोकळ्या मनाने विचारु शकता किंवा मला ,neha.pednekar1489@gmail.com वर ईमेल करा.

माझ्या पुढील ब्लॉगचा विषय आहे लॅपटॉप आणि फोनचा जास्त वापर केल्याने डोळ्यांवर पडणारा ताण अर्थात “डिजिटल आई स्ट्रैन” (Digital Eye Strain) आणि त्यावर काय उपाय करता येईल हा ब्लॉग मी येत्या शनिवारी दिनांक 14 ऑगस्ट 2021 ला संध्याकाळी पोस्ट करणार आहे.

आपण लवकरच माझ्या पुढील ब्लॉगमध्ये भेटू. तोपर्यंत डोळ्यांची चांगली काळजी घ्या आणि निरोगी राहा!