#नेत्रदान हे एक उदात्त कर्म आहे जे अंध व्यक्तीला पुन्हा एकदा पाहण्यास सक्षम करते. या पोस्टमध्ये, मी तुम्हाला त्या सर्व गोष्टी सांगेन ज्याबद्दल तुम्हाला माहित असणे आवश्यक आहे.

डोळे कोण दान करू शकतात?

डोळे कोणीही दान करू शकतो. नेत्रदान कधीही नाकारले जात नाही.

नेत्रदात्याकडून कडून डोळे गोळा केले जातात आणि नेत्रपेढी (Eye bank) मध्ये डोळ्यांचे मूल्यांकन केले जाते. प्रत्यारोपणासाठी योग्य असलेले डोळे अंध लोकांची दृष्टी पुनर्संचयित करण्यासाठी वापरले जातात. क्लिनिकल वापरासाठी योग्य नसल्यास, डोळ्यांचा उपयोग संशोधन करण्यासाठी केला जातो.

डोळे कधी दान करता येतात?

नेत्रदान मृत्यूनंतर 4 ते 6 तासांच्या आत करावे लागते.

जिवंत व्यक्ती नेत्रदान करू शकते का?

नाही. कायद्यानुसार, जिवंत व्यक्ती आपले डोळे दान करू शकत नाही.

नेत्रदान एखाद्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतरच केले जाते.

नेत्रदानासाठी कोणाची संमती आवश्यक आहे?

एखादी व्यक्ती मृत्यूपूर्वी नेत्रपेढीला नेत्रदानासाठी वचन देऊ शकते. परंतु कुटुंबातील सदस्यांना नेत्रदानास परवानगी देण्याचा किंवा नाकारण्याचा अधिकार आहे.

नेत्र दात्याच्या मृत्यूनंतर एकदा नातेवाईकांनी संमती दिली की, त्याला/तिला दोन साक्षीदारांच्या उपस्थितीत लेखी संमतीवर स्वाक्षरी करावी लागेल.

नेत्रदानाची प्रक्रिया कशी असते आहे?

जर मृत व्यक्तीने आधीच डोळे एका विशिष्ट नेत्र बँकेकडे दान केलेले असतील, तर नेत्र गोळा करण्यासाठी नेत्र बँकेशी संपर्क साधला जाऊ शकतो.

जर मृत व्यक्तीने नेत्रदानाची कोणतीही इच्छा प्रदर्शित केली नसेल आणि कुटुंबातील सदस्यांना मृताचे डोळे दान करायचे असतील, तर ते जवळच्या नेत्र बँकेशी संपर्क साधू शकतात किंवा राष्ट्रीय नेत्रदान हेल्पलाईन क्रमांक 1919 डायल करू शकतात.

एकदा नेत्र बँकेला सूचित केले की डॉक्टरांसह व्यावसायिकांची एक टीम दात्याच्या पत्त्यावर पाठवले जाईल.

टीम येण्यापूर्वी, मृत व्यक्तीचे डोळे बंद करावे आणि डोळे कोरडे होऊ नयेत यासाठी पंखे बंद करावेत असा सल्ला दिला जातो. एअर कंडिशनर, उपलब्ध असल्यास चालू केले पाहिजे. आपण दात्याच्या डोळ्यांवर ओलसर कापूस ठेवू शकता. कागदपत्रांची गती वाढवण्यासाठी आणि अचूक दिशानिर्देश सिद्ध करण्यासाठी मृत्यू प्रमाणपत्र तयार ठेवा जेणेकरून नेत्र गोळा करणारी डॉक्टरांची आणि व्यावसायिक टीम शक्य तितक्या लवकर पोहोचूशकेल आणि लवकरात लवकर त्यांचे काम पूर्ण करतील

टीमसोबत आलेले डॉक्टर संपूर्ण प्रक्रिया स्पष्ट करतील आणि कुटुंबातील सदस्यांची लेखी संमती घेतील.

संमती दिल्यानंतर वैद्यकीय पथक डोळ्यांची कापणी करेल. मृत व्यक्तीचे डोळे काढण्यासाठी केवळ नोंदणीकृत वैद्यकीय व्यवसायी अधिकृत आहे. संसर्गजन्य रोगांना वगळण्यासाठी थोड्या प्रमाणात रक्ताचा नमुना देखील काढला जाईल. संपूर्ण प्रक्रिया सुमारे 20 मिनिटे घेते.

डोळे दान केल्याने दात्याचा चेहरा विद्रूप होतो का?

नाही. फक्त दात्याचा कॉर्निया घेतला जातो आणि पापण्या बंद केल्या जातात. डोळे काढल्यानंतर मृत व्यक्तीच्या रूपात कोणताही बदल होत नाही.

एकदा दान केलेले डोळे नेत्र पेढी मध्ये पोहोचल्यानंतर काय होते?

दान केलेल्याडोळ्यांचे प्रत्यारोपणासाठी योग्य आहे की नाही हे जाणून घेण्यासाठी त्याचे मूल्यांकन केले जाते. दात्यांचे डोळे प्रत्यारोपणासाठी योग्य आढळल्यास , प्रत्यारोपण शस्त्रक्रिया सामान्यतः देणगीच्या 48 तासांच्या आत केली जाते.

नेत्रदानासाठी नेत्रदानाची गरज असलेल्या अंध व्यक्तींची नेत्र रुग्णालयात प्रतीक्षा यादी आहे. नेत्रदान प्राप्त होताच प्रतीक्षा यादीतील लोकांशी संपर्क साधून शस्त्रक्रियेसाठी बोलावले जाते.

प्रत्यारोपणाची प्रक्रिया सहसा 72 तासांच्या आत पूर्ण होते.

दान केलेले डोळे कोणाला मिळाले याची माहिती देणाऱ्याच्या कुटुंबाला मिळेल का?

नाही. कायद्याने नेत्र बँका आणि रुग्णालयांना संपूर्ण गोपनीयता राखणे आवश्यक आहे. ना प्राप्तकर्त्याला दात्याचा तपशील कळेल, ना देणाऱ्याला प्राप्तकर्त्याच्या तपशीलाची माहिती दिली जाईल.

ज्या लोकांच्या डोळ्यांचे ऑपरेशन झाले आहे किंवा जे चष्मा घालतात, त्यांचे डोळे दान करता येतील का?

होय. जे लोक चष्मा घालतात, ज्यांनी पूर्वी डोळ्यांचे ऑपरेशन झाले आहे किंवा डोळ्यांचे इतर आजार आहेत त्यांना सुद्धा नेत्रदान करणे शक्य आहे.

देणगीमध्ये काही खर्च समाविष्ट आहे का?

नाही, दान केलेले डोळे खरेदी किंवा विकले जात नाहीत.

दान केलेल्या डोळ्यांच्या प्रक्रिया आणि साठवण खर्चासाठी प्राप्तकर्ता शुल्क आकारू शकतो परंतु डोळ्यांसाठी नाही.

डोळ्याच्या कोणत्या भागाचे प्रत्यारोपण केले जाते?

फक्त “कॉर्निया” जो डोळ्यांचा स्पष्ट भाग आहे त्याचे प्रत्यारोपण केले जाते.

नेत्र प्रत्यारोपणासाठी ब्लड ग्रुप किंवा अनुवांशिक जुळणी आवश्यक आहे का?

नाही. कॉर्निया एक रक्तवाहिन्यासंबंधी रचना आहे ज्यात रक्त पुरवठा नाही. त्यामुळे इतर अवयवांच्या प्रत्यारोपणाच्या विपरीत, कॉर्नियाला प्रत्यारोपणापूर्वी रक्तगट किंवा अनुवांशिक जुळण्याचीआवश्यकता नसते.

दान केलेले डोळे किती काळ साठवले जाऊ शकतात?

दान केलेले डोळे सहसा गरजू रुग्णांना 72 तासांच्या आत प्रत्यारोपित केले जातात.

तथापि, जर त्यांना साठवण्याची गरज असेल तर ते विशेष तंत्र वापरून 14 दिवसांपर्यंत साठवले जाऊ शकतात.

आपल्या भारतात 4.6 दशलक्ष अंध लोक आहेत जे नेत्रदानाचा लाभ घेऊ शकतात. पण दान केलेल्या डोळ्यांची संख्या खूपच कमी आहे.

म्हणून मी तुम्हाला आणि तुमच्या कुटुंबातील सदस्यांना विनंती करते की नेत्रदानाचा संकल्प करा आणि अंध व्यक्तीला पुन्हा एकदा जगाचे सौंदर्य पाहण्यास मदत करा!

तुम्हाला काही शंका असल्यास, मोकळ्या मनाने टिप्पणी द्या किंवा neha.pednekar1489@gmail.com वर ईमेल करा.

मी तुम्हाला लवकरच माझ्या पुढील ब्लॉगमध्ये भेटू, तोपर्यंत तुमच्या डोळ्यांची चांगली काळजी घ्या आणि निरोगी रहा!