रंग अंधत्व (color blindness) म्हणजे काय?

जर तुम्हाला वाटत असेल की, रंग अंधत्व असलेल्या लोकांना सर्वकाही ब्लॅक अँड व्हाईट दिसतं , तर तुम्ही चुकलात!

रंग अंधत्व असलेले लोक देखील रंग पाहतात, परंतु इतर सामान्य लोकांप्रमाणे नाही.

मी तुम्हाला यासंदर्भात समजावून सांगते.

आपण रंग कसे पाहतो?

रंग अंधत्व कशामुळे होते हे समजून घेण्यापूर्वी, सामान्य रंग दृष्टी समजून घेऊया. दृश्यमान प्रकाश स्पेक्ट्रम सात रंगांनी बनलेला आहे. होय तुम्ही बरोबर अंदाज केला, इंद्रधनुष्याचे सात रंग!

व्हायलेट, इंडिगो, निळा, हिरवा, पिवळा, नारंगी आणि लाल. (ता ना पी हि नि पा जा)

आता आपल्या डोळ्यांमध्ये प्रामुख्याने 3 प्रकारच्या प्रकाश संवेदनशील पेशी असतात ज्यांना फोटोरिसेप्टर्स म्हणतात.

१”लाल” फोटोरिसेप्टर्स,

२ “ग्रीन” फोटोरिसेप्टर्स; आणि

३ “ब्लू” फोटोरिसेप्टर्स.

आपण पाहू शकणारे सर्व रंग, या तीन प्रकारच्या फोटोरिसेप्टर्सच्या संयोगामुळे आहेत. तथापि, जेव्हा यापैकी एखादा फोटोरिसेप्टर् अकार्यक्षम आहे, तेव्हा ‘रंग अंधत्व’ विकसित होते.

खाली दिलेली प्रतिमा दर्शवते की सामान्य रंग दृष्टी असलेली व्यक्ती रंग कसे पाहते.

रंग अंधत्वाचे विविध प्रकार कोणते आहेत?

रंग अंधत्व दोन प्रकारचे असते.

1. लाल-हिरवा रंग अंधत्व

रंग अंधत्वाने ग्रस्त लोकलाल आणि हिरव्यारंगांना ओळखू शकतनाहीत. तथापि, तेइतर रंग पाहण्याससक्षम आहेत. लालआणि हिरव्या रंगाच्यावस्तू फिकट दिसतात.

या प्रकारच्या रंग अंधत्वासाठीवैद्यकीय संज्ञा “प्रोटेनोपिया” आहे. त्याची तीव्रता सौम्यते गंभीर असूशकते.

“प्रोटेनोपिया” सारखी आणखी एक स्थिती आहेज्याला “ड्यूटेरनोपिया” म्हणतात ज्यामध्ये हिरव्यारंगाच्या दृष्टीचा दोष लाल रंगाच्या दृष्टीदोषापेक्षा वाईटआहे.

खालील प्रतिमा लाल-हिरव्यारंगाच्या अंधत्व असलेल्याव्यक्तीला वरील प्रतिमाकशी दिसेल याचेएक उदाहरण आहे.

2. निळा पिवळा रंग अंधत्व

याप्रकारच्या रंग अंधत्वाने ग्रस्त लोक निळे आणि पिवळे रंग ओळखू शकत नाहीत, तर त्यांची लाल रंगाची धारणा तुलनेने अबाधित आहे.

याप्रकारच्या रंग अंधत्वाची वैद्यकीय संज्ञा “ट्रिटॅनोपिया” आहे.

हारंग अंधत्वाचा तुलनेने दुर्मिळ प्रकार आहे.

निळ्या-पिवळ्या रंगाच्या अंधत्व असलेल्या व्यक्तीला रंग कसे समजतात हे खालील प्रतिमा दर्शवते.

रंग अंधत्व कशामुळे होते?

रंग अंधत्व ही एक अनुवांशिक स्थिती आहे. ती एक्स लिंक्ड आहे, याचा अर्थ तो पुरुषांमध्ये स्त्रियांपेक्षा अधिक सामान्यपणे प्रभावित करते.

काही प्रकरणांमध्ये, सामान्य रंगीत दृष्टीने जन्मलेले लोक नंतर रेटिना आणि ऑप्टिक नर्व (दृष्टीसाठी जबाबदार मज्जातंतू) च्या काही रोगांमुळे रंगहीन होऊ शकतात.

रंग अंधत्व किती सामान्य आहे?

तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की रंग अंधत्व अगदी सामान्य आहे. भारतात 8%

पुरुष आणि 1.6% महिला रंग अंध आहेत.

पुरुषांमध्ये रंग अंधत्व अधिक सामान्य आहे कारण ते एक्सशी जोडलेले अनुवांशिक वैशिष्ट्य आहे.

तुम्हाला रंग अंधत्व आहे हे तुम्ही कसे शोधू शकता?

कलर ब्लाइंडनेससाठी सर्वात जास्त वापरल्या जाणाऱ्या चाचण्यांपैकी एक म्हणजे ‘इशिहाराची’ कलर व्हिजन प्लेट्स.

त्याची रचना जपानी शास्त्रज्ञ डॉ. शिनोबु इशिहारा यांनी केली होती. त्यांच्याकडे रंगांची विशिष्ट व्यवस्था आहे, जसे की सामान्य दृष्टी असलेल्या व्यक्तीला एक विशिष्ट संख्या दिसेल आणि रंगहीन व्यक्तीला वेगळी संख्या दिसेल. मूळ चाचणीमध्ये 38 प्लेट्स आहेत, परंतु येथे काही प्लेट्ससह थोडी चाचणी घेऊया.

तुम्हाला कोणता नंबर दिसतो?

जर तुम्हाला “74” क्रमांक दिसला तर तुमची रंग दृष्टी सामान्य आहे. लाल-हिरव्या रंगाचे अंधत्व असलेल्या लोकांना या प्लेटमध्ये “21” क्रमांक दिसेल.

चला अजून एक प्लेट वापरून पाहू!

जर तुम्हाला “6” क्रमांक दिसला तर तुमची रंग दृष्टी सामान्य आहे. लाल-हिरव्या रंगाचे अंधत्व असलेले लोक या प्लेटमध्ये कोणताही नंबर पाहू शकणार नाहीत.

मजेदार वाटते? अजून एक प्रयत्न करूया!

जर तुम्हाला “42” क्रमांक दिसला तर तुमची रंग दृष्टी सामान्य आहे. आता लक्षात घ्या की या प्लेटमधील 4 आणि 2 थोड्या वेगळ्या रंगाचे आहेत.

हा किरकोळ फरक “प्रोटेनोपिया” (लाल> हिरवा रंग अंधत्व) आणि “ड्यूटेरनोपिया” (लाल <हिरवा रंग अंधत्व) मधील फरकासारखाच आहे.

“प्रोटेनोपिया” (लाल> हिरव्या रंगाचे अंधत्व) असलेले लोक फक्त “4” आणि “ड्यूटेरनोपिया” (लाल <हिरव्या रंगाचे अंधत्व) फक्त “2” पाहतील.

आता खरोखर मनोरंजक प्लेट वर येऊया!

आपण एक संख्या वाचू शकता का?

नाही?

काळजी करू नका! याचा अर्थ तुमची दृष्टी पूर्णपणे सामान्य आहे.

लोक लाल हिरव्या रंगाचे अंधत्व या प्लेटमध्ये “5” क्रमांक पाहू शकतील.

तर ही फक्त एक मजेदार चाचणी होती. तुम्ही हा ब्लॉग काही मित्रांसोबत का शेअर करत नाही आणि त्यांना त्यांच्या रंग दृष्टीची चाचणी का नाही?

आपली रंग दृष्टी पूर्णपणे तपासण्यासाठी, कृपया आपल्या डोळ्यांच्या डॉक्टरांना भेट द्या.

रंग अंधत्वावर इलाज आहे का?

दुर्दैवाने नाही. रंग अंधत्वासाठी कोणताही विशिष्ट उपचार नाही. काही प्रकारचे टिंटेड ग्लासेस आणि कॉन्टॅक्ट लेन्स उपलब्ध आहेत जे काही लोकांना रंग ओळखण्यास मदत करू शकतात.

रंग अंधत्व हा आनुवंशिक दोष असल्याने, काही जनुक चिकित्सा आधारित संशोधन रंग अंधत्वावर इलाज शोधत आहेत.

रंग अंधत्वासाठी स्वतःची चाचणी घेणे महत्वाचे का आहे?

रंग अंधत्व अगदी सामान्य आहे आणि अनुवंशिकतेने चालते. जर तुम्हाला रंग अंधत्व असेल तर तुम्ही ते तुमच्या मुलांना देखील होऊ शकते.

कधी कधी एखादा लहानसा दृष्टी रंग दोष लवकर दिसून येत नाही.

जरी रंगहीनपणा असलेले बहुतेक लोक सामान्य जीवन जगतात, परंतु फळे, भाज्या आणि इतर खाण्यासारख्या सामान्य वस्तूंच्या रंग धारणा बदलल्यामुळे त्यांना त्यांच्या दैनंदिन जीवनात किरकोळ अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो.

सशस्त्र दल, वैमानिक, खलाशी यासारखे काही व्यवसाय रंग अंधत्व असलेल्या व्यक्तिंना निवडण्यापासून वगळतात. मुलांचे लहान वयातच रंग अंधत्वाचे निदान झाल्यास योग्य करिअर समुपदेशन दिले जाऊ शकते.

जरतुम्हाला या पोस्टबद्दल काही प्रश्न असतील, तर खाली एक टिप्पणी द्या किंवा मला neha.pednekar1489@gmail.com वर ईमेल करा

मीलवकरच माझ्या पुढील ब्लॉगमध्ये भेटू. तुमच्या सुंदर डोळ्यांनी तुमच्या आयुष्यात रंग भरत रहा आणि निरोगी राहा!

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s