काही लोक चष्म्याशिवाय स्पष्टपणे पाहू शकतात, तर काहींना स्पष्ट दृष्टीसाठी #चष्मा आवश्यक असतो. काहींना लहानपणापासूनच चष्म्याची गरज असते तर काहींना वयाच्या चाळीस वर्षानंतर गरज असते. का ते जाणून घ्यायचे आहे? तर हा ब्लॉग नक्की वाचा!

आपण साधारणपणे कसे पाहतो?

आपले डोळे कॅमेरासारखे आहेत जे रेटिनावर प्रकाश केंद्रित करतात. रेटिनामधून एक मज्जातंतू उद्भवते आणि मेंदूपर्यंत जाते जिथे दृश्य आवेगांवर प्रक्रिया केली जाते आणि आपण वस्तू पाहू शकतो.

काही लोकांना चष्मा का लागतो?

बहुतेक लोकांमध्ये, डोळा – डोळयातील पडद्यावर अचूकपणे प्रकाश केंद्रित करतो, ज्यामुळे व्यक्ती चष्म्याशिवाय स्पष्टपणे पाहू शकते.

काही लोकांमध्ये मात्र डोळ्याचा आकार थोडा मोठा किंवा किंचित लहान असतो किंवा कॉर्निया थोडा जास्त किंवा कमी वक्र असतो. यामुळे प्रकाश केंद्रित करण्यात त्रुटी येतात. या प्रकाश केंद्रित समस्येची वैद्यकीय संज्ञा “अपवर्तक त्रुटी” (refractive errors) आहे.

जर प्रकाश डोळयातील पडद्यावर केंद्रित करत नसेल तर त्या व्यक्तीला दृष्टी अंधुक होण्याचा अनुभव येतो. या फोकसिंग समस्येचे निराकरण करण्यासाठी, काही लोकांना विशिष्ट पावर चा चष्मा आवश्यक असतो.

चष्म्याची गरज आहे असे केव्हा आढळते?

बहुतेक लोकांना चष्म्याची गरज डोळ्याच्या वैयक्तिक आकारामुळे ( size and shape ) पडते, अशा त्रुटी वाढत्या मुलांमध्ये सामान्यतः विकसित होतात.

शाळेत जाणाऱ्या मुलांमध्ये जेव्हा ते तक्रार करतात की ते ब्लॅकबोर्ड पाहू शकत नाहीत, त्यावेळेस त्यांना चष्म्याची गरज सर्वात जास्त आढळते.

चष्मा ची गरज कोणाला आणि का पडते?

कधीकधी आनुवंशिकता महत्वाची भूमिका बजावते. जर दोन्ही पालकांना त्यांच्या लहानपणापासूनच चष्म्याची गरज असेल, तर त्यांच्या मुलांना चष्मा लागण्याची शक्यता जास्त आहे.

तसेच, अभ्यासांनी हे सिद्ध केले आहे की, मुलांच्या वाढत्या वयात चष्मा लागण्याचे आणखी एक महत्त्वाचे कारण म्हणजे मुलांमध्ये मोबाईल, टॅब्लेट आणि लॅपटॉपचा वाढता वापर. आपले डोळे नैसर्गिकरित्या दूरच्या वस्तू पाहण्यासाठी बनले आहेत. परंतु वाढत्या वयात जवळच्या वस्तू जसे की फोन टॅबलेट आणि लॅपटॉप, विशेषत: वाढत्या वर्षांमध्ये केल्याने चष्मा लागण्याची शक्यता वाढते. म्हणून, मुलांसाठी जास्त मोबाइल, टॅब्लेटचा वापर आणि व्हिडिओ गेमिंग टाळणे आणि त्याऐवजी त्यांना मैदानी खेळांसाठी प्रोत्साहित करणे महत्वाचे आहे.

जास्त मोबाईल फोन व टेबलेट वापरल्यामुळे चष्मा लागतो हे सिद्ध करण्यासाठी केलेल्या अभ्यासाचे वैज्ञानिक तपशील वाचण्यात तुम्हाला रुची असल्यास, तुम्ही या लिंक वर क्लिक करू शकता.

तुम्हाला किंवा तुमच्या मुलाला चष्म्याची गरज आहे हे तुम्हाला कसे कळेल?

आपल्या डोळ्यांना चष्म्याची गरज असल्यास आपण खालील लक्षणे अनुभवू शकता

1. अस्पष्ट दृष्टी

2. डोकेदुखी

3. डोळ्यावर ताण

4. डोळ्यात पाणी येणे

5. दुहेरी दृष्टी.

मोठी मुले वरीलपैकी कोणत्याही लक्षणांची तक्रार करू शकतात. लहान मुलांच्या बाबतीत ते थोडे अवघड आहे.

लहान मुलांच्या बाबतीत तुम्हाला मुलांमध्ये दृष्टी समस्यांच्या या 8 चेतावणी चिन्हे पहाव्या लागतील.

तुम्हाला किंवा तुमच्या मुलाला चष्मा लागल्यास काय करावे?

जर तुम्हाला तुमच्या डोळ्याच्या डॉक्टर ने चष्मा वापरण्याचा सल्ला दिला आहे, तर तुम्हाला स्पष्ट दृष्टी मिळवण्यासाठी आणि डोळ्यावरील ताण टाळण्यासाठी चष्मा घालणे आवश्यक आहे.

जर तुमच्या मुलाला चष्मा घालण्याचा सल्ला देण्यात आला असेल, तर कृपया तुमचे मूल सतत चष्मा घालेल याची खात्री करा.

जर मुलाला चष्मा लागला असेल पण तो चष्मा वापरत नसेल, तर त्यांची दृष्टी कायमस्वरूपी कमी होऊ शकते, “आळशी डोळा” किंवा “एम्बलीओपिया” नावाच्या स्थितीमुळे. हे घडते कारण जर डोळा योग्यरित्या फोकस करत नसेल आणि मेंदू स्पष्ट प्रतिमा पाहण्यास सक्षम नसेल तर मेंदू त्या डोळ्याला कायमचे दाबून टाकेल. म्हणून सतत चष्मा घालणे महत्वाचे आहे जेणेकरून मुलाला नेहमी स्पष्ट दिसेल.

तसेच, वाढत्या वयादरम्यान, चष्म्याची पावर बदलत राहते. म्हणून, असा सल्ला दिला जातो की तुम्ही तुमच्या मुलाला सहा महिन्यांतून एकदा नेत्र तपासणीसाठी तुमच्या डोळ्यांच्या डॉक्टरांकडे घेऊन जा. जर चष्म्याची पावर बदलली असेल, तर कृपया तुमच्या मुलासाठी नवीन चष्मा घ्या.

जेव्हा शरीराची एकूण वाढ (18-20 वर्षे वयापर्यंत) थांबते तेव्हा चष्माची पावर स्वतःच स्थिर होते. त्यानंतर, तुमच्या मुलाला लेझर व्हिजन करेक्शन किंवा LASIK चा पर्याय असेल. मी पुढच्या आठवड्यात LASIK बद्दल ब्लॉग लिहीन.

आपणचष्मा लागू नये म्हणून काही करू शकतो का?

दुर्दैवाने नाही. चष्म्याची गरज बहुतेकदा डोळ्याचा विशिष्ट आकार आणि वक्रतेमुळे उद्भवतात जे प्रत्येक व्यक्तीसाठी वेगवेगळे असते. नेमके हेच कारण आहे की प्रत्येक व्यक्तीला स्पष्टपणे पाहण्यासाठी चष्म्याच्या विशिष्ट पावर ची गरज असते.

तथापि, मुलांमध्ये चष्म्याचा नंबर वाढवू नये म्हणून फोन, टॅब्लेट किंवा व्हिडिओ गेम्स याचा वापर कमीत कमी करू द्यावा.

चष्माव्यतिरिक्त, आपल्याकडे इतर कोणते पर्याय आहेत?

काळजीपूर्वक स्वच्छता राखल्यास कॉन्टॅक्ट लेन्स हा एक सुरक्षित पर्याय आहे.

एकदा चष्म्याची पावर वयाच्या 20 व्या वर्षी स्थिर झाली की, LASIK हा तुमच्या चष्म्यापासून मुक्त होण्याचा एक सुरक्षित आणि प्रभावी उपाय आहे.

डोळ्यांचे व्यायाम केल्याने चष्म्याचा नंबर कमी होत नाही. डोळ्यांच्या व्यायामाचा कोणताही प्रकार आपल्याला आपल्या चष्म्यातून मुक्त होण्यास मदत करू शकतो याचा कोणताही वैज्ञानिक पुरावा नाही.

एक चांगला आहार, जरी आपल्या डोळ्यांच्या चांगल्या आरोग्यासाठी महत्त्वाचा असला तरी, कोणतेही विशिष्ट अन्न नाही जे खाल्ल्याने चष्म्याचा नंबर कमी होतो.

काही लोकांना वयाच्या चाळीशी नंतरच चष्मा का लागतो?

काही लोकांना पूर्वी कधी चष्म्याची गरज नव्हती, पण वयाच्या 40 च्या आसपास, त्यांना वाचण्यात आणि जवळच्या कामामध्ये अडचण येते.

वयाच्या 40 च्या आसपास उद्भवणारी ही समस्या “प्रेस्बायोपिया” म्हणून ओळखली जाते आणि सामान्य वृद्धत्व प्रक्रियेचा एक भाग आहे. जसे आपण मोठे होतो, डोळ्यांचे स्नायू कमकुवत होतात आणि त्यामुळे आपली प्रकाश केंद्रित करण्याची क्षमता कमी होते.

म्हणून जर तुम्हाला यापूर्वी कधीही चष्म्याची गरज भासली नसेल, तर जवळच्या वस्तू स्पष्टपणे पाहण्यासाठी तुम्हाला वयाच्या 40 नंतर वाचन करताना चष्मा वापरण्याची आवश्यकता असू शकते.

जर तुम्ही आधीच लांबच्या अंतरासाठी चष्मा घातला असेल, तर वयाच्या चाळीस वर्षानंतर तुम्हाला जवळच्या दृष्टीसाठी चष्म्याच्या जोडीमध्ये समाविष्ट करण्यासाठी अतिरिक्त पावर ची आवश्यकता असू शकते.

साधारणपणे सर्वांनाच वयाच्या 40 व्या वर्षी किंवा त्याच्या आसपास जवळच्या चष्म्याची गरज पडते. ही वाढत्या वयानुसार एक सामान्य प्रक्रिया आहे. आणि वय सतत वाढत असल्याने प्रेस्बायोपिया सुद्धा वयानुसार वाढत जातो. बहुतेक लोकांना वयाच्या 40 व्या वर्षी सुमारे +1.00 DS (diopter sphere) जोडण्याची आवश्यकता असते. ही पावर प्रत्येक 5 वर्षांनी साधारणपणे +0.5 DS ने वाढते, म्हणून तुम्हाला तुमच्या चष्म्याची पावर वयाच्या ४० वर्षे नंतर तीक्ष्ण दृष्टीसाठी प्रत्येक दोन वर्षांनी एकदा तरी अद्ययावत करण्याची आवश्यकता असू शकते.

म्हणून जर तुम्हाला यापूर्वी कधीही चष्म्याची गरज भासली नसेल, तर जवळच्या वस्तू स्पष्टपणे पाहण्यासाठी तुम्हाला वयाच्या 40 नंतर जवळचा चष्मा वापरण्याची आवश्यकता असू शकते. जर तुम्ही आधीच लांबचा चष्मा घातला असाल, तर तुम्हाला जवळच्या दृष्टीसाठी चष्म्याच्या पावर मध्ये जवळचा नंबर जोडून घ्यावा लागेल.

दुर्दैवाने, वाचन चष्म्याची पावर कधीही स्थिर होत नसल्याने, जवळच्या चष्म्यातून मुक्त होण्यासाठी LASIK हा पर्याय नाही.

तर आता आपण, काही लोकांना चष्म्याची गरज का आहे यावर चर्चा केली आहे, मला आशा आहे की तुम्हाला समजले असेल की हा आजार नाही. तुमच्या डोळ्यांचा आकार थोडा वेगळा आहे म्हणून तीक्ष्ण दृष्टीसाठी तुम्हाला चष्म्याची गरज आहे.

म्हणून अभिमानाने चष्मा घाला!

तसेच तुमच्या चष्म्याची चांगली काळजी घेण्यासाठी या टिप्स फॉलो करा.

तुम्हालाकाहीप्रश्नअसल्यास, खालीमोकळ्यामनानेकिंवामला neha.pednekar1489@gmail.com वर ईमेल करा.

आपण लवकरच माझ्या पुढील ब्लॉगमध्ये भेटू. तोपर्यंत डोळ्यांची चांगली काळजी घ्या आणि निरोगी राहा!