काचबिंदू 40 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या प्रौढांना सर्वात जास्त प्रभावित करते. पण लहान मुलांनाही काचबिंदू होऊ शकतो का?

होय! दुर्दैवाने हा आजार लहान मुलांना देखील होतो. बालपणातील काचबिंदू हे चिंतेचे कारण आहे कारण यामुळे प्रभावित मुलांमध्ये अंधत्व येऊ शकते. बालपणातील काचबिंदू बद्दलची आजची पोस्ट वाचा.

आज जागतिक काचबिंदू सप्ताहाचा चौथा दिवस आहे. चला बालपणातील काचबिंदू, एक अंधत्व आणणारा रोग जो नवजात तसेच मोठ्या मुलांना प्रभावित करू शकतो याबद्दल चर्चा करूया.

बालपणातील काचबिंदू किती सामान्य आहे?

सुदैवाने, चाइल्डहुड ग्लॉकोमा तुलनेने दुर्मिळ आहे, आणि सामान्य लोकसंख्येमध्ये 10,000 जन्मांपैकी 1 घटना असल्याचे नोंदवले गेले आहे.

बालपणातील काचबिंदू कोणत्या वयोगटावर परिणाम करतो?

हे सर्व वयोगटातील मुलांना प्रभावित करू शकते. लहान मुलामध्ये ग्लॉकोमाचे निदान कोणत्या वयात केले जाते यावर अवलंबून, त्याचे 2 प्रकारांमध्ये वर्गीकरण केले जाऊ शकते.

1. जन्मजात काचबिंदू

ही मुले काचबिंदूसह जन्माला येतात. जन्मानंतर लगेच लक्षणे दिसतात. 3 वर्षापूर्वी काचबिंदूचे निदान झालेल्या कोणत्याही मुलास जन्मजात काचबिंदू असल्याचे म्हटले जाते.

2. किशोर काचबिंदू

या प्रकारचा काचबिंदू 3-14 वर्षे वयोगटातील मुलांना प्रभावित करतो.

हे वर्गीकरण महत्त्वाचे आहे कारण काचबिंदूच्या दोन प्रकारांचे सादरीकरण थोडे वेगळे आहे.

बालपणात काचबिंदू का होतो?

काचबिंदू असलेल्या मुलांमध्ये, “ट्रॅबेक्युलर मेशवर्क” म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या डोळ्याच्या ड्रेनेज वाहिनीचा विकास असामान्य असतो.

त्यामुळे, डोळ्यात फिरणारा स्वच्छ द्रव “Aqueous Humor” डोळ्यातून बाहेर पडू शकत नाही ज्यामुळे डोळ्याचा दाब वाढतो.

बालपणातील काचबिंदू आनुवंशिक आहे का?

प्राथमिक काचबिंदूच्या केवळ 10% प्रकरणे आनुवंशिक असतात.

जर एखाद्या व्यक्तीला त्यांच्या बालपणात काचबिंदूचा इतिहास असेल, तर ते जेनेटिक कौन्सिलिंग च्या माध्यमाने योग्य पद्धतीने त्यांच्या मुलांमध्ये संसर्ग होण्याचा धोका निश्चित करू शकतात आणि कमी करू शकतात. 

बालपणातील काचबिंदूची लक्षणे काय आहेत?

जन्मजात काचबिंदू असलेल्या मुलांमध्ये ही लक्षणे दिसून येतात 

1. डोळे विलक्षण मोठे
2. ढगाळ कॉर्निया
3. डोळ्यातून सतत पाणी येणे 
4. प्रकाशाची संवेदनशीलता

3 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांमध्ये, डोळ्यांचा दाब वाढल्यामुळे, डोळ्यांचा आकार साधारणपणे वाढतो, कारण त्यांच्या ऊती अद्याप अपरिपक्व असतात आणि त्यामुळे ते ताणता येतात.

मोठ्या मुलांमध्ये, डोळ्यांच्या ऊतींनी सामान्य प्रौढ आकार आणि कडकपणा प्राप्त केला आहे आणि या मुलांमध्ये लक्षणे प्रौढांसारखीच असतात आणि डोळ्याच्या आकारात वाढ न होता दृष्टी कमी होते.

बालपणातील काचबिंदूचे निदान कसे केले जाते?

विलक्षण मोठ्या ढगाळ डोळ्यांमुळे बहुतेक प्रकरणे पालक किंवा काळजी घेणाऱ्यांच्या लक्षात येतात.

भूलतज्ज्ञाच्या सहकार्याने नेत्रतज्ज्ञांद्वारे तपासणी केली जाते. तपासणीसाठी लहान मुलांना भूल देण्याची आवश्यकता असते कारण खूप लहान मुले अनेकदा डोळ्यांच्या तपासणीसाठी सहकार्य करत नाहीत.

भूल अंतर्गत, नेत्र डॉक्टर मुलाच्या डोळ्याचा दाब मोजतील आणि कोणत्याही विकृतीसाठी डोळ्याच्या कोनाची तपासणी करतील. सामान्यतः बालपणातील काचबिंदूच्या प्रकरणांमध्ये, एक असामान्य पडदा सामान्य ड्रेनेज मार्ग व्यापतो. डोळ्यांचे डॉक्टर कोणत्याही अपवर्तक त्रुटी, डोळ्याच्या असामान्य वाढीसाठी आणि काचबिंदूमुळे झालेल्या ऑप्टिक नर्व्हला झालेल्या नुकसानासाठी मुलाचे मूल्यांकन करतील.

बालपणातील काचबिंदूसाठी कोणते उपचार पर्याय आहेत?

उपचार प्रामुख्याने शस्त्रक्रिया आहे. ड्रेनेज मार्ग झाकणारा असामान्य पडदा “गोनिओटॉमी” किंवा “ट्रॅबेक्युलोटॉमी” म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या प्रक्रियेद्वारे काढला जातो.

त्या प्रक्रियेमध्ये कॉर्नियामधून एक लहान चीरा बनविला जातो आणि असामान्य ट्रॅबेक्युलर मेशवर्कचा एक भाग काढून टाकण्यासाठी कोनात एक लहान ब्लेड घातला जातो ज्यामुळे डोळ्यातून स्वच्छ द्रव सहज बाहेर जाऊ शकतो आणि डोळ्याचा दाब कमी होतो.

बालपणातील काचबिंदूमध्ये या प्रक्रिया अनेक वर्षांपासून चांगल्या यश दराने वापरल्या जात आहेत.

येथे एक लहान अॅनिमेटेड व्हिडिओ आहे जो तुम्हाला या शस्त्रक्रिया प्रक्रिया समजून घेण्यास मदत करेल.

काचबिंदू असलेल्या मुलांमध्ये आयड्रॉप्स आणि गोळ्यांच्या स्वरूपात औषधे वापरली जाऊ शकतात.

तसेच, ड्रेनेज वाहिन्या उघडण्यासाठी लेसरच्या लहान परंतु शक्तिशाली बीमचा वापर करणाऱ्या लेसर प्रक्रिया बालपणातील काचबिंदूच्या काही प्रकरणांमध्ये फायदेशीर ठरू शकतात.

बालपणातील काचबिंदूशी संबंधित समस्या

बालपण काचबिंदू हा एक त्रासदायक आजार आहे, कारण प्रौढांप्रमाणेच, मुले अनेकदा त्यांना येणाऱ्या अडचणी सांगू शकत नाहीत. आणि प्रौढ काचबिंदूप्रमाणे, एकदा दृष्टी गमावली की ती परत मिळवता येत नाही.

डोळ्यांचा दाब नियंत्रणात ठेवणे हे ध्येय आहे, परंतु पाठपुरावा करणे अधिक कठीण आहे, कारण प्रौढांप्रमाणे, मुले डोळ्यांच्या तपासणीसाठी सहकार्य करू शकत नाहीत आणि डोळ्यांचा दाब मोजण्यासाठी भूल देऊन वारंवार तपासणी करावी लागेल.

डोळ्याचा दाब आटोक्यात आल्यावर, पुढील पायरी म्हणजे काचबिंदू असलेल्या मुलास सामोरे जाणाऱ्या इतर समस्यांचा शोध घेणे. या मुलांमध्ये मायोपिया होण्याची शक्यता जास्त असते, म्हणजे चष्मा आवश्यक असू शकते. त्यांना “आळशी डोळा” म्हणजेच एम्ब्लियोपिया विकसित होण्याची शक्यता असते आणि त्यांना उपचारांची आवश्यकता असू शकते. काचबिंदू असलेल्या मुलांमध्ये स्क्विंट्स देखील सामान्यतः असतात.

काय अपेक्षा करावी

मुले अनेकदा त्यांच्या तक्रारी नोंदवू शकत नाहीत, त्यामुळे सावध राहणे आणि डोळ्यांची समस्या सूचित करणाऱ्या लक्षणांचे निरीक्षण करणे ही आपली जबाबदारी आहे. मी मुलांमध्ये दृष्टी समस्यांचे 8 चेतावणी चिन्हे सूचीबद्ध केलेला माझा दुसरा ब्लॉग तुम्ही तिथे वाचू शकता.

जरी गमावलेली दृष्टी पूर्ववत केले जाऊ शकत नाही, तरीही योग्य उपचार काचबिंदू असलेल्या मुलाची दृष्टी पूर्णपणे सामान्य स्वतंत्र जीवन जगण्यास सक्षम करण्यासाठी अनुकूल केली जाऊ शकते.

मला आशा आहे की मी तुम्हाला बालपणातील काचबिंदू आणि त्याचे उपचार पर्याय समजून घेण्यात मदत केली आहे. तुम्हाला काही प्रश्न असल्यास, खाली मोकळ्या मनाने कमेंट करा किंवा neha.pednekar1489@gmail.com वर मला ईमेल करा

मी उद्या तुम्हाला आणखी एका काचबिंदूशी संबंधित ब्लॉगसह भेटेन, तोपर्यंत तुमच्या डोळ्यांची चांगली काळजी घ्या आणि निरोगी रहा!